Entries : Category [ deia ]
[deia]  [eibar]  [aktualitatea] 

Apr 22, 2004

Valverde, 1960ko irudikatzailea

Donostiako San Telmo Museoan amaitzear dago Antonio Valverde "Ayalde"
(1915-1970) artistaren erakusketa. Ez naiz ni nor pinturaz hitzegiteko baina
uste dut, benetan, euskaldun guztiok ezagutu beharko genukeen gizakumea dela
Valverde, pintorea izateaz gainera marrazkilari, grabatzaile, diseinugile,
publizista, idazle, poeta, bertsozale, enpresari, euskaldunberri eta,
besteak beste, tarteka-marteka jaiotzen diren intelektual errenazentista
horietakoa izan zen-eta.
Orain erraz samarra da euskaltzale, kritikari edo aztertzaile agertzea
baina ez, ostera, orain dela 50 urte. Kulturgintza basamortu hutsa zen garai
ilunetan, Antonio Valverde "La Academia Errante" intelektual-taldearen
suspertzaileetakoa izan zen, Juan Ignacio Uria, Koldo Mitxelena, Alvaro del
Valle Lersundi, Ignazio Zumalde, Jose M. Busca Isusi eta beste hainbatekin
batera, eta harreman estuak izan zituen Barandiaran, Artetxe, Pelay Orozko,
Oteiza, Chillida eta gainerakoekin.
Segurutik bada haren lan-esparru zabalean zer nabarmendu baina, nik
neuk,
neure ikuspegitik, 1960 hamarkadako giroa irudikatzeko izan zuen gaitasuna
azpimarratu nahi nuke. Garai hartan euskal letretara estreinako inguratu
ginen gazteok Valverderen "santuekin" topo egiteko zoria izan genuen,
Lizardiren "Biotz begietan", Orixeren "Euskaldunak", Juan San Martinen
"Escritores euskricos" eta beste hainbat argitalpen (egutegiak,
gabon-zorionak eta estropada-kartelak) kasu.
Ildo beretik, berak marraztu zituen zenbait etnografi-pasarte ezagun
(Akelarre, Olentzero), berak pintatu zituen garaiko lekukoak (Manuel
Lekuona, Koldo Mitxelena, Uztapide...) eta berak irudikatu zituen orain
betidanikotzat joten ditugun pertsonaia historikoen erretratuak (Domenjon de
Andia, Aita Larramendi, Lope de Agirre, Xenpelar...).
Antonio Valverde izan zen, batere zalantzarik gabe, 1960 hamarkadako
kulturaren pintore eta erretratugile. Gaur egun ez dago haren parekorik.
Orain ETBren kamarak ditugu. Orduan Valverderen eskua eta konpromisoa.
Amatio


Posted by Amatiño at 04:11

Apr 26, 2004

Hasteko ikurria kendu

Martxoko hauteskundeen ostean egoera zeharo aldatu da eta PPren agintepeko
abia zoroan galdutako arau demokratikoak euren onera bihurtzen ari dira.
Zenbait sinesgogorrek esango du ez dela, orain arte behintzat, edozein
demokraziatan oinarri-oinarrizkoa baino ez dena berreskuratu baina, hala
ere, onartzekoa ere bada aurrera egiteko behar-beharrezko dela aldez
aurretik nolabaiteko normaltasunen batetik hastea. Detxeparek esan zuen
orain bostehun urte: "Ogirik ez dakusat biltzen, hazirik erein gaberik".
Udaberri politikoa heldu omen da, betozko ilunak arindu, liliak loratu,
irribarrea biztu eta mundu guztia ari da zein baino zein gozoago, leunago,
atseginago, otzanago, baketsuago eta sosegatuago. Horra non, politikagintzan
ere guztiz garrantzitsuak diren erak eta moldeak, formak eta kortesiak.
Sekulako aurkikundea gero
Benito Lertxundiri jaramonik egingo badiogu, ostera, formak ez dira nahiko.
Ahaztu egin zaigun arren, orain dela hiru urte nolabaiteko barealdiren batek
jo zuen Aznarren burua eta presidente espainiarrak Ibarretxe lehendakaria
gonbidatu zuen Madrila. Hainbeste kostatako bisita onuragarri egiteko,
aurreko egunetan mortalak eta bi egin zituzten Moncloako
protokolo-arduradunek Aznar eta Ibarretxeren arteko bilera arrakastatsu
gertatu zedin. Lehendakaria gozatu beharraren beharrez, ajenda, ordutegi,
logistika, gai-zerrenda eta gainerako ipi-apak aldez aurretik hitzartu
ziren, Ibarretxek bere burua "etxeko" sentitu zezan Moncloan.
Baina horra non Lehendakariaren autoa ikurrin eta guzti agertzen den
Moncloako Jauregiaren sarreran eta arduradunek esaten dioten ezetz, arren
eta mesedez: Ez dagoela ikurrinaz sartzerik... bandera eramatea
estatu-presidenteei bakarrik dagokiela... erak, moldeak, formak eta
kortesiak garrantzitsuak direla... horrela ez dagoela elkar ulertzerik...
horrela ez dagoela bilera onuragarri egiterik... Bai, bai... bisita bai,
baina, giroa errazteko, elkarrizketa leuntzeko, bakeak egiteko... aurretik
ikurrina kendu
Amatio
----------
Yahoo! Groups Links
* To visit your group on the web, go to:
*
http://groups.yahoo.com/group/eibartarrak/
*
* To unsubscribe from this group, send an email to:
*
[email protected]
*
* Your use of Yahoo! Groups is subject to the
Yahoo! Terms of Service.


Posted by Amatiño at 06:20

May 05, 2004

Popularrak pedigri bila

Carlos Iturgaitz gutxi iritzita edo, euskal Alderdi Popularra lider bila
ari da eta Ignacia Loyola de Palacioren izena proposatu dute Madrilen. Ideia
Madrilgo zuzendaritzak egin izana ez zaie euskal alderdikideei lar gustatu.
Zenbaiten ustez, horrelako erabakiak Euskadin hartu beharko lirateke, euskal
Alderdi Popularraren autonomiarik ezak ezer gutxi laguntzen duelakoan
hauteskundeetan. Horra euskal popularrak autonomia aldarrikatzen.
Autonomia ezezik, euskal jatorria ere aldarrikatzen hasiak dira popularrak
euren liderrak aukeratzerakoan. Izan ere, Loyola de Palacioren prestakuntzaz
gainera, bere euskal jatorria ere baloratu dute: "La condicin de que el
nuevo lder sea un vasco de nacimiento, De Palacio lo es slo por
ascendencia, es un factor al que se da asimismo enorme importancia en las
filas populares" (La Razn, 2004.04.27).
Euskal Herrian jaioa ez izan arren, Loyola de Palacioren euskal pedigria
kontuan hartzeko modukoa omen da: "Los electores valorarn muy positivamente
que una gran mujer, buena profesional, que es vicepresidenta del Gobierno
Europeo, vasca-vasca... (ABC, 2004.04.28). Auskalo alderdi abertzaleren
batek horrelakoak esango balitu ez ote luketen xenofobotzat joko baina,
antza, Loyola de Palaciok hori eta gehiago merezi du.
Dena den, zer ez ote duten Madrilgo egunkariek esango Loyola de Palaciok,
euskaraz ezkutuan baino hitzegin ez arren, euskalduna dela jakiten duten
egunean. Isilpeko euskalduntasun hori Loyolak berak aitortu zion orain
bospasei urte EAJren diputatu bati.
Ustebako aitorpen hori egin zionean diputatu jeltzalea euskaraz hasi
zitzaion Loyola de Palaciori eta honek erantzun: "No, yo no hablo euskera
batua, sino vizcano". Eta, bat-batean, diputatuak bizkaieraz erantzun
zionean, gure emakume bizkorrak argitu zion: "No, yo hablo la variedad
dialectal de Markina".
Beraz, inork ez du Loyolak markineraz dakienaren frogarik, baina guztiz
frogatua dago gure emakume bizkorrak euskara batua, bizkaiera osotua eta
markinera bereizten dituena.
Amatio


Posted by Amatiño at 13:20

May 18, 2004

Fernando Pessoa Sustatun



Troll bat sartu da Sustatura, Iban Zaldua eta
Xabier Mendigurenen artean adostu/idatzitako liburu promozio baten harira,
jendea molestatzera. Fernando Pessoa ezizena erabili du. Nik erantzun egin
nion.

Ba idatzi zuk gustuko dituzun liburuen berri, eta "Zeuk idatzi" aukeran
klikatu.

Interneteko txakurrarena badakizu, ezta? fernando pessoa ezizenarekin
sinatzen zuen txakur bat bazegoen, eta bere lagun txakur bati esan zion
behin etxean:

- Interneten inork ez daki txakurra naizela eta Pintto dela nire benetako
izena.

Eta beste txakurrak erantzun zion:

- Baina denek dakite tontoa zarela.

***************************

Interneteko txakurrarena ez da nik asmatua, noski. The New
Yorker aldizkarian azaldu zen Interneteko prehistorian, 1993an. Mezu
honekin pegatu dut irudia.

Pessoa delakoak bere kexuetan esaten den guztia kaka besterik ez da:
totxoak idazten direla,
Interneteko copypastearen kalitatea, anonimotasunaren inguruko
filosofaldiak, errespetuaren arauena. Dena gezurra, dena kaka. Zera da
asunto honen egia, benetako koxka: troll bat da hori. Troll bat da
Interneteko foro edo halakoren batean "joditzeko" helburuarekin sartzen
den bat. Batzuetan, sartzeko unean forma konstruktiboak erakusten ditu,
baina bere asmoa suntsitzea da. Kasu honean troll-aren helburua da:

- Sustatu bera eta han jendeak egiten dituen aportazioak zapuztea

- edo, beharbada, Elkarren liburu promozioa eragoztea Sustatun

Baina helbururako jomuga taktikoa ez da Sustatu. Jomuga dira Iban Zaldua
edo Xabier Mendiguren. Taktika da lagun horiek akojonatzea, horiek
beldurtzea ez
daitezen ausartu erreseina edo totxo gehiago bidaltzen. Hau ere oso
teknologikoa da, oso Internetekoa: FUD taktika esaten zaio. FUD = Fear,
Uncertainty, and Doubt.

Fear: Zaldua edo Mendiguren kikildu.

Uncertainty: argudio guztiak (totxoak, copypastearen
kalitatea eta filosofia...) despisterako gezurrak besterik ez dira.

Doubt: anonimoarekin berriketan, nor ote? ezagutzen ote dut?

Errespetuarena, jakina, pertsonei aplikatzen ahal zaie. Fernando Pessoa ez
da pertsona bat, ex-pertsona bat da, Monty Pythonen loroa baino hilago
dago. Pintto txakurra da. Eta troll bat troll bat da.


Posted by Amatiño at 08:32

Coreblog-ekin egina